Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Han, Uganda’nın kuzeyindeki “Tanrı’nın Direniş Ordusu” (LRA) adlı ayrılıkçı örgüt ile Uganda ordusu arasındaki 2002-2005 yıllarında gerçekleşen çatışmalara ilişkin yürüttüğü soruşturmayı tamamladığını duyurdu.
Başsavcı Han, UCM’nin sitesinden yayınlanan açıklamasında, 29 Temmuz 2004’te Uganda hükümetinin başvurusu üzerine başlatılan soruşturmanın tamamlandığını ve halihazırda devam eden yargılamalar dışında yeni bir dava açılmayacağını belirtti.
Bugüne kadar Uganda ile ilgili soruşturmada LRA yöneticisi 5 şüpheli hakkında yakalama kararı çıkarıldığını bildiren Han, bunların üçünün ölümü sebebiyle kovuşturma imkanının kalmadığı ve davaların Mahkeme tarafından sonlandırıldığını kaydetti.
Han, LRA sözde komutanlarından Dominic Ongwen hakkında savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediği gerekçesiyle 25 yıl hapis cezası verildiğini ve Joseph Kony’nin ise henüz yakalanamadığını ifade etti.
Kony’ye karşı devam eden soruşturma dışında, Uganda’daki durumla ilgili yeni bir soruşturma ve dava açılmamasına karar verdiğini aktaran Han, “Buna göre, koşullarda önemli bir değişiklik olmadığı sürece ve devam eden yargılamalar için gereken tüm çalışmaların yapılması dışında Uganda’daki duruma ilişkin soruşturma aşaması sona ermiştir. Uganda Cumhuriyeti’nin yetkili makamları bu karardan haberdar edilmiştir.” ifadelerini kullandı.
Han, soruşturmanın tamamlanması ve yeni dava açılmamasına ilişkin kararını Mahkemenin kaynaklarını etkili şekilde kullanmak için aldığını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Haziran 2021’de göreve başladığımdan bu yana net bir tutum sergiledim: Hayatta kalanlar ve mağdurların aileleri için fazla söz verip eksik bırakarak devam etmek istemiyorum. Anlamlı sonuçlar elde etmek için, küresel olarak yetki alanımıza giren suçlardan etkilenenler için en büyük etkiyi sağlamak üzere kaynakların en etkili şekilde nasıl kullanılabileceğine ilişkin analizimizde dikkatli olmalıyız.”
Han, bundan sonra ortaya çıkacak yeni şüphelilerin yargılamalarında yetkili makam olarak Uganda’daki yerel mahkemeleri işaret ederek, “Ofisim, Uganda ulusal kurumlarıyla olan iletişimini, gelişmiş bir işbirliği çerçevesinde arttırmaya çalışacaktır.” açıklamasında bulundu.
Bugüne kadar, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Uganda olayında kovuşturulan tek sanık olan sözde LRA komutanı Dominic Ongwen’i, Uganda’daki iç çatışmalardan kaçan sivillerin bulunduğu Pajule, Odek, Abok ve Lukodi kamplarında işlenen savaş suçu ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu tutarak 25 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.
Tanrı’nın Direniş Ordusu
Uganda’nın kuzeyinde dini temellere dayalı bir devlet kurmak isteyen Tanrı’nın Direniş Ordusu, 2002-2005’teki çatışmalarda, yerlerinden edilen sivillerin yaşadığı kamplara saldırmış ve yüzlerce kişiye karşı savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemişti.
ABD’nin terörist örgütler listesinde yer alan LRA, Uganda ve Güney Sudan’ın yanı sıra Orta Afrika Cumhuriyeti ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde düzenlediği şiddet eylemleriyle tanınıyor.
